نحوه محاسبه اضافه کاری و قوانين مرتبط با آن

اضافه کاري: اضافه کاري مزد کاري است که کارگر مازاد بر ساعت فعاليت خود انجام مي دهد.به استناد ماده 51 قانون کار، مدت زمان فعاليت يک کارگر، طي يک روز، نبايد از هشت  ساعت بيشتر باشد. در کارهاي نوبتي(شيفتي) نيز ملاک فعاليت، حداکثر 8 ساعت است. بنابراين فعاليت مازاد بر اين ميزان، به عنوان اضافه کاري در نظر گرفته خواهدشد. ماده 59 قانون کار براي انجام اضافه کاري دو شرط در نظر گرفته است: نخست، موافقت کارگر و دوم، پرداخت 40درصد اضافه بر مزد هر ساعت عادي.

به اين ترتيب، اگر مزد کارگري، بر مبناي حداقل دستمزد سال 1393 پرداخت شود (حداقل دستمزد روزانه 206هزار و 774 ريال)، ميزان اضافه کار پرداختي، به ازاي هر ساعت، تقريباً، 36 هزار و 185 ريال، خواهد بود. در کارگاه هايي که به دليل اجراي طرح طبقه بندي مشاغل، کارگر حداقل دستمزد بيشتري دريافت مي کند، ميزان اضافه کار بر اساس حقوق پايه تعيين شده در طرح طبقه بندي مشاغل محاسبه خواهد شد.

ساعات کار اضافي طي يک روز نبايد از 4 ساعت بيشتر شود، مگر در موارد استثنايي آن هم با توافق کارگر و کارفرما. بايد توجه داشته باشيد که کارفرما مي تواند در برخي شرايط خاص، کار اضافي به کارگر محول کند. البته در اين شرايط هم کارفرما ملزم به پرداخت اضافه کار، بر مبناي قانون، خواهد بود. اين شرايط خاص عبارت است از :

۱ - جلوگيري از حوادث قابل پيش بيني يا ترميم خسارتي که در نتيجه اين نوع از حوادث به وجود آمده است

۲ - در زمان آغاز دوباره فعاليت کارگاه، در صورتي که فعاليت آن به علت حوادث طبيعي، مانند سيل و زلزله، متوقف شده باشد.

توجه داشته  باشيد که مدت زمان کار اضافه در چنين حالتي نبايد از 8 ساعت در روز بيشتر شود و کارفرما موظف است ظرف مدت 48 ساعت موضوع را به اداره کار محل کارگاه اطلاع دهد تا ضرورت کار اضافي و مدت آن تعيين شود. در صورتي که اداره کار ضرورت کار اضافي را تأييد نکند، کارفرما مکلف به پرداخت غرامت و خسارت وارده به کارگر خواهد بود. (اين موضوع در ماده 60 قانون کار و دو تبصره آن، مشروحاً مورد بررسي قرار گرفته است.) نکته مهم ديگري که بايد مدّ نظر قرار گيرد، اين است که بر اساس ماده 61 قانون کار، محول کردن کار اضافي به کارگراني که کار شبانه يا کارهاي سخت و زيان آور انجام مي دهند، ممنوع است و شرايط اضطراري قيد شده در ماده 60، شامل مشاغل شبانه و همين طور کارهاي سخت و زيان آور نخواهد شد.

منبع:

خراسان - مورخ دوشنبه 1393/05/27 شماره انتشار 18761